Personal Home page (PHP)
PHP буюу Personal Home Page нь сервер дээр биелэгддэг Script хэл юм. Өөрөөр хэлбэл сервер компьютер дээр мэдээлэл боловсруулагдаад үр дүн нь хэрэглэгчид энгийн HTML хуудас байдалтайгаар очдог. Script хэл гэдэг нь энгийн текст боловсруулах программ дээр бичиж болох хөрвүүлэлт хийхэд ямар нэгэн хувиргагч програм хэрэглэдэггүй програмын хэл юм.
CGI, ASP, JSP, CFML гэх мэт бусад сервер дээр биелэгддэг хэлнүүдээс PHP хэлний давуу тал нь олон төрлийн өгөгдлийн баазтай холбогдож өгөгдөл мэдээлэлтэй харьцаж чаддагаараа онцлогтой. Жишээлбэл, MySQL, Oracle, Access, SQL, PostgreSQL, mSQL, SyBASE гэх мэт.
PHP хэрхэн ажиллах вэ?
Вэб сервер дээр PHP сервер ажиллах бөгөөд уг сервер PHP кодыг ажиллуулан хэрэглэгчид HTML хуудсыг илгээдэг. Өөрөөр хэлбэл PHP хуудсыг зохион байгуулахад танд Вэб сервер, PHP сервер, Database server хэрэг болно.
Энэхүү жишээ өгүүлэлд Xitami, PHP 4.0, MySQL 4 серверүүдийг ашиглая.
Вэб сервер суулгах
1. Xitami/setup.exe файлыг ажиллуулна.
2. Нээгдэх Xitami Web Server Installations цонхны Welcome хуудасны Next товчлуур дээр дарна.
CGI, ASP, JSP, CFML гэх мэт бусад сервер дээр биелэгддэг хэлнүүдээс PHP хэлний давуу тал нь олон төрлийн өгөгдлийн баазтай холбогдож өгөгдөл мэдээлэлтэй харьцаж чаддагаараа онцлогтой. Жишээлбэл, MySQL, Oracle, Access, SQL, PostgreSQL, mSQL, SyBASE гэх мэт.
PHP хэрхэн ажиллах вэ?
Вэб сервер дээр PHP сервер ажиллах бөгөөд уг сервер PHP кодыг ажиллуулан хэрэглэгчид HTML хуудсыг илгээдэг. Өөрөөр хэлбэл PHP хуудсыг зохион байгуулахад танд Вэб сервер, PHP сервер, Database server хэрэг болно.
Энэхүү жишээ өгүүлэлд Xitami, PHP 4.0, MySQL 4 серверүүдийг ашиглая.
Вэб сервер суулгах
1. Xitami/setup.exe файлыг ажиллуулна.
2. Нээгдэх Xitami Web Server Installations цонхны Welcome хуудасны Next товчлуур дээр дарна.
3. Нээгдэх танилцуулага хуудасны Next товчлуур дээр дарна.
4. Нээгдэх Select Destination Directory хуудсанд Xitami Вэб серверийг байрлуулах замыг сонгох ба зам сонгохгүй тохиолдолд C:\Xitami замыг автоматаар сонгодог.
4. Нээгдэх Select Destination Directory хуудсанд Xitami Вэб серверийг байрлуулах замыг сонгох ба зам сонгохгүй тохиолдолд C:\Xitami замыг автоматаар сонгодог.
5. Next товчлуур дээр дарна.
6. Нээгдэх Select Program group хуудсанд Xitami Вэб сервер байрлах програмын группыг заах бөгөөд стандартаар Internet Tools хавтасыг авна.
7. Next товчлуур дээр дарна.
8. Нээгдэх Start Xitami automatically? хуудасны No, I’ll start it when need it сонголтыг идэвхжүүлнэ.
6. Нээгдэх Select Program group хуудсанд Xitami Вэб сервер байрлах програмын группыг заах бөгөөд стандартаар Internet Tools хавтасыг авна.
7. Next товчлуур дээр дарна.
8. Нээгдэх Start Xitami automatically? хуудасны No, I’ll start it when need it сонголтыг идэвхжүүлнэ.
9. Next товчлуур дээр дарна.
10. Нээгдэх Choose Admin Password хуудсанд Вэб сервер рүүгээ хандах хэрэглэгчийн нэр, нууц үгийг оруулна.
10. Нээгдэх Choose Admin Password хуудсанд Вэб сервер рүүгээ хандах хэрэглэгчийн нэр, нууц үгийг оруулна.
11. Next товчлуур дээр дарна.
12. Нээгдэх Choose Server Profile хуудасны Normal – if you run several servers сонголтыг идэвхжүүлж, Next товчлуур дээр дарна.
12. Нээгдэх Choose Server Profile хуудасны Normal – if you run several servers сонголтыг идэвхжүүлж, Next товчлуур дээр дарна.
13. Next товчлуур дээр дарна.
14. Finish товчлуур дээр дарна.
Дээрх үйлдлээр Вэб сервер суулгах үйл явц дуусах бөгөөд уг серверийг сүүлийн үеийн хувилбар болон бусад мэдээллийг http://www.xitami.org хаягаар хандан авч болно.
Вэб серверээ ажиллуулах
Start/Programs/Internet Tools/Xitami Web Server - Windows командыг сонгох буюу C:\Xitami\xiwin32.exe файлыг ажиллуулна.
PHP cуулгах
1. php-4.1.1-installer.exe файлыг ажиллуулна.
2. Нээгдэх Welcome цонхны Next товчлуур дээр дарна.
Дээрх үйлдлээр Вэб сервер суулгах үйл явц дуусах бөгөөд уг серверийг сүүлийн үеийн хувилбар болон бусад мэдээллийг http://www.xitami.org хаягаар хандан авч болно.
Вэб серверээ ажиллуулах
Start/Programs/Internet Tools/Xitami Web Server - Windows командыг сонгох буюу C:\Xitami\xiwin32.exe файлыг ажиллуулна.
PHP cуулгах
1. php-4.1.1-installer.exe файлыг ажиллуулна.
2. Нээгдэх Welcome цонхны Next товчлуур дээр дарна.
3. Нээгдэх License Agreement цонхны I Agree товчлуур дээр дарна.
4. Нээгдэх Installation цонхны Advanced сонголтыг идэвхжүүлнэ.
4. Нээгдэх Installation цонхны Advanced сонголтыг идэвхжүүлнэ.
5. Next товчлуур дээр дарна.
6. Нээгдэх Choose Destination Location цонхонд PHP серверийг байрлуулах замыг сонгох ба сонгохгүй тохиолдолд C:\PHP замыг автоматаар сонгодог.
6. Нээгдэх Choose Destination Location цонхонд PHP серверийг байрлуулах замыг сонгох ба сонгохгүй тохиолдолд C:\PHP замыг автоматаар сонгодог.
7. Нээгдэх Server Type цонхонд Вэб серверүүдийн төрлийг сонгох бөгөөд Xitami гэсэн сонголтыг идэвхжүүлнэ.
8. Next товчлуурдээр дарна.
9. Нээгэдх File Extensions цонхонд php, php3 сонголтыг идэвхжүүлнэ.
10. Нээгэдх Start Installation цонхны Next товчлуурдээр дарна.
11. OK товчлуур дээр дарна.
8. Next товчлуурдээр дарна.
9. Нээгэдх File Extensions цонхонд php, php3 сонголтыг идэвхжүүлнэ.
10. Нээгэдх Start Installation цонхны Next товчлуурдээр дарна.
11. OK товчлуур дээр дарна.
Database серверээ суулгах
1. MySQL хавтаснаас SETUP.EXE файлыг ажиллуулна.
2. Нээгдэх цонхнуудад ямар нэгэн өөрчлөл хийлгүйгээр Next товчлуурдээр дарна.
3. Програмын файлуудыг хуулах үйл явцыг дуустал хүлээнэ.
4. Нээгдэх Setup Complete цонхны Finish товчлуур дээр дарна.
Database серверээ ажиллуулах
C:\mysql\bin замаар хандаж winmysqladmin.exe файлыг ажиллуулна. Энэ үед WinMySQLadmin 1.3 гэсэн цонх нээгдээд хаагдах бөгөөд програм санах ойд ачаалагдаж, програмын дүрс дэлгэцийн баруун доод буланд байлах System tray дээр харагдана.
Database серверээ ажиллуулах
C:\mysql\bin замаар хандаж winmysqladmin.exe файлыг ажиллуулна. Энэ үед WinMySQLadmin 1.3 гэсэн цонх нээгдээд хаагдах бөгөөд програм санах ойд ачаалагдаж, програмын дүрс дэлгэцийн баруун доод буланд байлах System tray дээр харагдана.
PHP My Admin програмыг суулгах
Уг програмаар өгөгдлийг баазаа зохион байгуулна. Суулгахдаа phpMyAdmin хавтасыг C:\Xitami\webpages хавтаст хуулна.
Вэб хуудсуудаа Вэб сервер руу хуулахдаа C:\Xitami\webpages хавтаст хуулдаг.
Вэб серверээс Вэб хуудсуудаа үзэхдээ http://127.0.01/ хаягаар хандана. Жишээлбэл, мэдээ нэмэх хуудасаа news.html nerteigeer news хавтаст хадгалсан тохиолдолд уг хуудсыг http://127.0.01/news/news.html хаягаар хандаж дуудна.
Энгийн PHP код бичих
PHP хэлний кодыг энгийн текст боловсруулах програм дээр бичиж болхоос гадна HTML хуудас дотор бичиж болно.
РНР хуудас нь <?php тэмдэгээр эхэлж ?> тэмдэгээр дуусна. Өөрөөр хэлбэл <?php ба ?> хашилтын хооронд РНР кодыг бичдэг. Жишээ болгон Hello, World! хуудсыг PHP хуудасаар бичиж үзье.
1. Notepad програм дээр дараах кодыг бич.
2. Файлаа C:\Xitami\webpages хавтаст hello.php нэртэйгээр хадгал.
3. Браузер програмаа нээн http://127.0.0.1/hello.php хаягаар хандан Hello, World! хуудсаа нээнэ.
Одоо кодоо дараах байдлаар HTML хуудастай хольж бич.
Yр дүн нь өмнөх хуудастай ижил боловч кодын хувьд өөр.
Хувьсагч зарлах, хувьсагчаар утга дамжуулах
Variable буюу хувьсагч гэдэг нь програмчлалын хэлний гол ойлголуудын нэг бөгөөд тооцоолон бодох үйл ажиллагаанд хувьсагчид байгаа утгыг хэрэглэдэг. Өөрөөр хэлбэл хувьсагч нь түр санах oйд ямар нэг value буюу утгыг түүнийг хэрэглэгдэх хүртэл нь хадгалах бөгөөд өөр мэдээллийг оруулсан тохиолдолд өмнөх мэдээлэл нь устдаг. Хувьсагч нь байнга хувьсан өөрчлөгдөж байдаг.
PHP хэлэнд хувьсагчийг $ тэмдэгийн араас зарлах бөгөөд Numbers, Strings, Arrays, Objects гэсэн төрлүүд байдаг.
Хувьсагчийн нэрийг үсэг, доогуур зураасаар эхлүүлэх ба араас нь үсэг, тоо холилдон орж болдог. Жишээ нь: $variable, $_variable гэх мэт.
Дараах жишээнд Hello, World! хуудсыг хувьсагч ашиглан үүсгэе.
Хувьсагч зарлах, хувьсагчаар утга дамжуулах
Variable буюу хувьсагч гэдэг нь програмчлалын хэлний гол ойлголуудын нэг бөгөөд тооцоолон бодох үйл ажиллагаанд хувьсагчид байгаа утгыг хэрэглэдэг. Өөрөөр хэлбэл хувьсагч нь түр санах oйд ямар нэг value буюу утгыг түүнийг хэрэглэгдэх хүртэл нь хадгалах бөгөөд өөр мэдээллийг оруулсан тохиолдолд өмнөх мэдээлэл нь устдаг. Хувьсагч нь байнга хувьсан өөрчлөгдөж байдаг.
PHP хэлэнд хувьсагчийг $ тэмдэгийн араас зарлах бөгөөд Numbers, Strings, Arrays, Objects гэсэн төрлүүд байдаг.
Хувьсагчийн нэрийг үсэг, доогуур зураасаар эхлүүлэх ба араас нь үсэг, тоо холилдон орж болдог. Жишээ нь: $variable, $_variable гэх мэт.
Дараах жишээнд Hello, World! хуудсыг хувьсагч ашиглан үүсгэе.
Жишээн дээр $myvar хувьсагчийг зарлан Hello, World! гэсэн утга оноож, echo $myvar командаар $myvar хувьсагчид байх утгыг хэвлэж байна. Браузер програм дээр харагдах үр дүн нь ижил.
Жишээг хийж үзээрэй
<FORM ACTION="welcome.php" METHOD=GET>
First Name: <INPUT TYPE=TEXT NAME="firstname">
Last Name: <INPUT TYPE=TEXT NAME="lastname">
<INPUT TYPE=SUBMIT VALUE="GO">
</FORM>
<FORM ACTION="welcome.php" METHOD=POST>
First Name: <INPUT TYPE=TEXT NAME="firstname">
Last Name: <INPUT TYPE=TEXT NAME="lastname">
<INPUT TYPE=SUBMIT VALUE="ПОСТ">
</FORM>
welcome.php файлд дараах кодыг бичээрэй
<?php echo( "Welcome to our Web site,$firstname $lastname!" );?>
<?php
if ( $firstname == "Chinggis" ){
echo( "Welcome, oh glorious leader!" );
}
else {
echo( "Welcome, $name!" );
}
echo('
');
?>
Бас нэг бичсэн өгүүллээ харанхуй upload хийчлээ. Одоо бол бүгд шинэ хувилбарууд нь гарцан байгаа. Уг өгүүлэлтэй хамт нэг CD хэвлүүлсэн бөгөөд уг диск дээр өгүүлэлд хэрэглэсэн файлууд байгаа билээ. CD дээрх файлууд хэрэгтэй бол и-мэйл бичээрэй.
Жишээг хийж үзээрэй
<FORM ACTION="welcome.php" METHOD=GET>
First Name: <INPUT TYPE=TEXT NAME="firstname">
Last Name: <INPUT TYPE=TEXT NAME="lastname">
<INPUT TYPE=SUBMIT VALUE="GO">
</FORM>
<FORM ACTION="welcome.php" METHOD=POST>
First Name: <INPUT TYPE=TEXT NAME="firstname">
Last Name: <INPUT TYPE=TEXT NAME="lastname">
<INPUT TYPE=SUBMIT VALUE="ПОСТ">
</FORM>
welcome.php файлд дараах кодыг бичээрэй
<?php echo( "Welcome to our Web site,$firstname $lastname!" );?>
<?php
if ( $firstname == "Chinggis" ){
echo( "Welcome, oh glorious leader!" );
}
else {
echo( "Welcome, $name!" );
}
echo('
');
?>
Бас нэг бичсэн өгүүллээ харанхуй upload хийчлээ. Одоо бол бүгд шинэ хувилбарууд нь гарцан байгаа. Уг өгүүлэлтэй хамт нэг CD хэвлүүлсэн бөгөөд уг диск дээр өгүүлэлд хэрэглэсэн файлууд байгаа билээ. CD дээрх файлууд хэрэгтэй бол и-мэйл бичээрэй.
Labels:
Мэдлэгт дусал нэмэр
No comments:
Post a Comment